Zespół Szkół w Postoliskach

     Tegoroczny Europejski Tydzień Świadomości Dysleksji przypada w         

                        okresie 2 - 6 października pod hasłem

              „UCZEŃ Z DYSLEKSJĄ W CYFROWYM ŚWIECIE”

Dysleksja – co to jest? Ten termin wymaga Początek formularza

objaśnień, gdyż wielu rodziców, których dzieci mają trudności w nauce, spotyka się ze strony nauczyciela czy psychologa z taką diagnozą niepowodzeń szkolnych. Na czym więc polega dysleksja rozwojowa?

Termin ten jest używany w dwóch znaczeniach. Pierwsze, ogólne i szerokie pojęcie to specyficzne trudności dziecka w nauce, obejmujące kilka obszarów: dysleksję, dysgrafię, dysortografię, dyskalkulię.

Dysleksja w znaczeniu węższym oznacza trudności w nauce czytania. Dziecko myli podobnie wyglądające litery (p, b, d), przestawia głoski, pomija sylaby, czyta początek wyrazu, resztę zgaduje, tempo czytania bardzo wolne.

1. Dysgrafia - litery są wielkie i niekształtne, wychodzące poza linie, dziecko myli podobnie wyglądające litery, opuszcza oraz przestawia litery i sylaby, jeden wyraz zapisuje na kilka sposobów, np. syja, szja, sja (szyja), i nie widzi różnicy.
2. Dysortografia - brak umiejętności pisania pod względem poprawności ortograficznej, mimo znajomości zasad ortograficznych. Dziecko w jednym tekście pisze np. góra i gura i nie zauważa różnicy.
3. Dyskalkulia to zaburzenia w nauce matematyki (trudności w nazywaniu cyfr, zapisaniu znaków, cyfr i symboli, mylenie działań np. dziecko powinno podzielić a mnoży, chociaż widzi znak dzielenia).

Dysleksja – osobowość dyslektyka

Dzieci z dysleksją są często nieśmiałe i czują się niepewnie wśród rówieśników. Uczucie bezradności wywołuje lęk przed porażką i kolejnymi niepowodzeniami. Często dzieci takie nie wierzą we własne możliwości i siły, czy osiągnięcie sukcesu. Wielu dyslektyków ma problemy z koncentracją i szybko się męczą w czasie nauki. Wiele dzieci sprawia wrażenie wyłączonych.

Dzieci z dysleksją często nie mają poczucia bezpieczeństwa, przez co starają się unikać sytuacji, które mogą wywołać u nich dyskomfort, a więc tych związanych z czytaniem i pisaniem. Problemy pojawiają się również w kontaktach z rówieśnikami, ponieważ dzieci z dysleksją mogą rozładowywać napięcia związane z niepowodzeniami szkolnymi poprzez bójki i konflikty z rówieśnikami.

Pierwsze objawy dysleksji

Okres przedszkolny jest najczęściej pierwszą konfrontacją z większą grupą rówieśników. Tu najłatwiej możesz przekonać się jak rozwija się Twoje dziecko. U maluszka z ryzykiem dysleksji zauważysz, że słabo biega. Może mieć również kłopoty z utrzymaniem równowagi i słabo sobie radzi w zabawach ruchowych. Sznurowanie bucików może okazać się dla niego zbyt trudnym zadaniem. Inne prace manipulacyjne takie jak nawlekanie korali, mogą wywołać zniecierpliwienie i poddenerwowanie.
Trudności może mieć również z rysowaniem i utrzymaniem prawidłowego chwytu kredki – „małpi chwyt” (przyciskać ją będzie za słabo bądź za mocno).Rysunki mogą być bogate treściowo, lecz prymitywne w formie.

Dysleksja - terapia

W okresie przedszkolnym i wczesnoszkolnym można mówić tylko o ryzyku dysleksji, nie o specyficznych trudnościach w nauce. Mimo to już wtedy można zacząć terapię. Może to zrobić osoba przeszkolona, najczęściej jest to pedagog lub psycholog. Natomiast nie wolno dziecka karać za brak postępów, trzeba zauważać i nagradzać najmniejsze sukcesy, dodając dziecku wiary we własne siły. Terapia zmniejsza trudności w nauce, ale dyslektykiem pozostaje się do końca życia.

Dysleksja wymaga stałych i regularnych zajęć z psychologiem. Jednak jeżeli problemy z koncentracją u dzieci są duże, może być również konieczne leczenie farmakologiczne. Jego rozpoczęcie jednak jest uzależnione od decyzji lekarza. Jest to bardzo ważne, aby nie stosować żadnych leków bez konsultacji z lekarzem.

Dysleksja - ćwiczenia

Należy z dzieckiem pracować nad ortografią. Różnego rodzaju składanki oraz puzzle pomagają rozwijać syntezę wzroku. Warto ćwiczyć z dzieckiem koordynację oka i ręki, dziecko w tym celu może palcem, a potem mazakiem obrysowywać kontury wzoru. Zaleca się również posługiwanie językiem, np. wydzielanie głosek ze słów czy dzielenie wyrazu na głoski. Logopedzi podczas terapii ćwiczą nie tylko aparat mowy, ale również angażują do ćwiczeń ciało dziecka. Wykonuje się na przykład tzw. ruchy naprzemienne, czyli dziecko prawym łokciem dotyka uniesionego lewego kolana, i na odwrót. Zanim jednak wdrożona zostanie gimnastyka, dziecko powinno się rozluźnić i zrelaksować. Oprócz ćwiczeń istotne znaczenie ma również dieta - nie powinna ona zawierać dużej ilości słodyczy oraz tłuszczów zwierzęcych.

Przykładowe ćwiczenia dla dyslektyków:

1. Opowiadanie historii widocznej na obrazkach.
2. Dobieranie poszczególnych części do całości.
3. Rysowanie obrazków z pamięci.
4. Wyszukiwanie w tekście tej samej litery.
5. Dobieranie w pary identycznych obrazków.
6. Ukrywanie innych słów znajdujących się w wyrazach, takich jak np. kotwica, słońce, waleń.
7. Gra w scrabble.
8. Gra w domino obrazkowe.
9. Usuwanie z tekstu niepotrzebnych wyrazów.

Aplikacje dla uczniów z dysleksją

   Przy rozwiązywaniu problemów z czytaniem i pisaniem przydatne mogą być niektóre aplikacje. Przede wszystkim jednym z największych problemów dla uczniów z dysleksją będzie zapoznawanie się z lekturami szkolnymi. Najlepszym rozwiązaniem dla nich byłyby audiobooki. Największa internetowa baza bezpłatnych lektur w formie audiobooków znajduje się na stronie Wolne Lektury. Oprócz audiobooków, które można odsłuchać w całości lub w części w przeglądarce istnieje także możliwość pobrania pliku w formacie .mp3, jak również w formatach dostosowanych do czytników e-book (.pdf, .epub, .mobi).
Dla części uczniów przydatna może być także aplikacja Pocket: Save. Read. Grow, która oferuje możliwość zamiany tekstu na mowę. Jest to darmowa aplikacja, która umożliwia utworzenie listy tekstów do przeczytania (wybierane teksty muszą znajdować się w internecie).

Dysleksja – rady dla rodziców

1. Dziecko z dysleksją po dniu nauki może być naprawdę wyczerpane – musi pracować dużo intensywniej, aby operować prostymi literami i dźwiękami, dlatego po powrocie ze szkoły musi koniecznie odpocząć, zanim zacznie odrabiać pracę domową.
2. Dziecko z dysleksją może mieć bez powodu lepsze i gorsze dni – może zapominać o rzeczach, których dopiero się uczył i miał opanowane. Konieczna jest cierpliwość, aby uzyskało ono oczekiwane rezultaty.
3. Dziecko z dysleksją może mieć różne problemy – dysleksja u każdego dziecka może mieć różne objawy. Należy zrozumieć silne i słabe strony swojego dziecka i nad nimi pracować.
4. Dziecko z dysleksją nigdy nie zostanie z niej wyleczone – dzięki terapii można je wspomóc w nauce czytania i pisania, jednak nie da się usunąć dysleksji. Dziecko uczy się radzić sobie w szkole, pomimo tego zaburzenia.
5. Dziecko z dysleksją będzie się dłużej uczyło czytania i pisania – warto np. wypracować z nauczycielem sposób skrócenia czasu odrabiania prac domowych.
6. Dziecko z dysleksją często nie wierzy w swoje możliwości – przez gorsze wyniki w nauce uważa się za gorszego od innych, dlatego należy zauważać i chwalić dziecko nawet za najmniejsze sukcesy.
7. Dysleksję można odziedziczyć – rozmowa ze starszym członkiem rodziny, który przeszedł przez te same trudności w szkole, pomoże dziecku je przezwyciężyć.
8. Dzieci z dysleksją są często bardzo twórcze – warto rozwijać w dziecku talenty plastyczne, czy muzyczne.

Wokół dysleksji wyrosło wiele mitów. Jednym z nich jest przekonanie, że dysleksja dotyka dzieci mniej zdolne od innych. A przecież nawet wśród ludzi wybitnych i sławnych nie brakuje tych z dysleksją. 

Nie ma znaczenia, jaki rodzaj wykonywanego zawodu wybierzesz, również z dysleksją spełnić możesz swoje marzenia. Możesz skończyć studia, napisać powieść czy muzykę do napisanej przez Ciebie piosenki. Te słynne osoby są dowodem, że nic nie może Ci stać na przeszkodzie w spełnianiu własnych, nawet najbardziej utopijnych marzeń.

Sławni polscy dyslektycy

Adam Mickiewicz

„Pan Tadeusz” jako jego największe dzieło nie posiada nawet iskry dowodu na to, że pisarz zmagał się z tym zaburzeniem.

Jan Matejko

Polski malarz, twórca obrazów historycznych i batalistycznych, historiozof. Był autorem ponad trzystu obrazów olejnych oraz kilkuset rysunków i szkiców.

Jadwiga Jastrząb

Powszechnie znana i ceniona specjalistka terapii pedagogicznej uczniów z dysleksją, autorka podstawowych podręczników z tego zakresu.

Jacek Kuroń

Polityk i publicysta, działacz „Solidarności”, minister pracy i polityki socjalnej.

Jacek Żakowski

Znany publicysta prasowy i telewizyjny, laureat wielu nagród dziennikarskich, współtwórca telewizyjnego programu „Tok-Szok”.

Adam Wajrak

Dziennikarz „Gazety Wyborczej”, miłośnik zwierząt, autor książek.

Mikołaj Trzaska

Kompozytor, saksofonista, klarnecista basowy. Rozpoczął studia na ASP w Gdańsku, na wydziale malarstwa.

Maciej Kuroń

Znawca kuchni, autor wielu książek o tematyce kulinarnej.